Kolejny opuszczony zabytek napotkany podczas moich wycieczek rowerowych to pałac w Gałowie. Gałów leży na zachód od Wrocławia, w Parku Krajobrazowym "Dolina Bystrzycy", na trasie do Kątów Wrocławskich. Niestety pałac należy do tych zmarnowanych obiektów, które pomimo ścisłej ochrony konserwatorskiej, niszczeją w oczach. W 1998 r. podpalony przez nieznanego sprawcę, stał się ruiną z nikłymi szansami na odbudowę.
Do pałacu łatwo trafić, bowiem widać go z głównej drogi biegnącej przez wieś. Otoczony jest parkiem, dziś zaniedbanym i dzikim, przechodzącym w las nadrzeczny. Obecnie stanowi własność prywatną, o czym informują tablice na dróżce biegnącej do pałacu. Jednak można obejrzeć go z bliska, bo leży na otwartym, niezagrodzonym terenie. Obchodzę cały pałac dookoła, próbuję zajrzeć do środka, wszystkie wejścia są zamurowane i zabite deskami. Pozostaje ogląd z zewnątrz całej bryły, z widocznymi do tej pory śladami pożaru.
Warto wspomnieć nieco o historii pałacu, datowanego na 1874 r., który wzniesiony był na miejscu wcześniejszego założenia z XVI w., własności rodziny von Seidlitz. Historia Gałowa (Gohlau) związana jest ściśle z dwoma rodami von Seidlitzów i von Roederów. Więcej na ten temat przeczytacie TU. Obecny kształt i wystrój pałacu pochodzi z początków XX wieku, z czasów ostatniej przebudowy. Pierwotne renesansowe założenie przebudowano w XIX w., dobudowując od strony zachodniej skrzydło, w wyniku czego zlikwidowano wewnętrzny dziedziniec. Pod względem estetycznym, wzbogacono fasadę pałacu o narożne ganki, przybudówki, a także zmodernizowano wnętrze. W wyniku tych wszystkich prac, elewacje pałacu łączą cechy stylowe gotyku, renesansu i klasycyzmu.
W latach 70-tych XX w. pałac należał do PGR-u w Lutyni, był częściowo zamieszkały, lecz jego stan techniczny pozostawiał wiele do życzenia. Przeprowadzono częściowo prace remontowe, wymieniono pokrycie dachowe. Jednak pałac nigdy nie doczekał pełnego odrestaurowania, przed zaplanowanym remontem, nieznany sprawca podpalił w kilku miejscach dach i zabytek stał się ruiną w przeciągu kilku godzin...
Z ciekawostek dotyczących pałacu: w czasie wojen śląskich w XVIII w., zatrzymał się tu dwukrotnie król pruski Fryderyk Wielki, obserwujący manewry pruskiej armii. W grudniu 1757 roku, przed bitwą pod Lutynią, pomiędzy Gałowem a Małym Gałowem, stacjonowały wojska austriackie.
Do pałacu łatwo trafić, bowiem widać go z głównej drogi biegnącej przez wieś. Otoczony jest parkiem, dziś zaniedbanym i dzikim, przechodzącym w las nadrzeczny. Obecnie stanowi własność prywatną, o czym informują tablice na dróżce biegnącej do pałacu. Jednak można obejrzeć go z bliska, bo leży na otwartym, niezagrodzonym terenie. Obchodzę cały pałac dookoła, próbuję zajrzeć do środka, wszystkie wejścia są zamurowane i zabite deskami. Pozostaje ogląd z zewnątrz całej bryły, z widocznymi do tej pory śladami pożaru.
Warto wspomnieć nieco o historii pałacu, datowanego na 1874 r., który wzniesiony był na miejscu wcześniejszego założenia z XVI w., własności rodziny von Seidlitz. Historia Gałowa (Gohlau) związana jest ściśle z dwoma rodami von Seidlitzów i von Roederów. Więcej na ten temat przeczytacie TU. Obecny kształt i wystrój pałacu pochodzi z początków XX wieku, z czasów ostatniej przebudowy. Pierwotne renesansowe założenie przebudowano w XIX w., dobudowując od strony zachodniej skrzydło, w wyniku czego zlikwidowano wewnętrzny dziedziniec. Pod względem estetycznym, wzbogacono fasadę pałacu o narożne ganki, przybudówki, a także zmodernizowano wnętrze. W wyniku tych wszystkich prac, elewacje pałacu łączą cechy stylowe gotyku, renesansu i klasycyzmu.
W latach 70-tych XX w. pałac należał do PGR-u w Lutyni, był częściowo zamieszkały, lecz jego stan techniczny pozostawiał wiele do życzenia. Przeprowadzono częściowo prace remontowe, wymieniono pokrycie dachowe. Jednak pałac nigdy nie doczekał pełnego odrestaurowania, przed zaplanowanym remontem, nieznany sprawca podpalił w kilku miejscach dach i zabytek stał się ruiną w przeciągu kilku godzin...
Z ciekawostek dotyczących pałacu: w czasie wojen śląskich w XVIII w., zatrzymał się tu dwukrotnie król pruski Fryderyk Wielki, obserwujący manewry pruskiej armii. W grudniu 1757 roku, przed bitwą pod Lutynią, pomiędzy Gałowem a Małym Gałowem, stacjonowały wojska austriackie.
Archiwalne zdjęcia pałacu z otoczeniem
Źródło http://dolny-slask.org.pl
Źródło: http://dolny-slask.org.pl
Pałac przed pożarem
Źródło: http://dolny-slask.org.pl
Stan obecny
Widoczna na wieży data przebudowy pałacu
Cytat na ścianie frontowej : Halte was du hast, w tłumaczeniu: "Pilnuj tego, co masz" to fragment wersu z Apokalipsy św. Jana (3:11): Siehe, ich komme bald; halte, was du hast, daß niemand deine Krone nehme! - "Przyjdę już niebawem. Pilnuj tego, co masz, by nikt nie zabrał ci twego wieńca".
Herby rycerskie rodu von Seidlitzów i von Roederów na elewacji pałacu
Wnętrza są całkowicie zrujnowane
Panorama pałacu i otoczenia
Parkowy mostek
Na koniec dla porównania, w sąsiedniej miejscowości w Samotworze, znajduje się całkowicie odnowiony klasycystyczny pałac Alexandrów z 1776-1781. Obecnie pełni funkcję hotelu z restauracją i zapleczem konferencyjnym. Pałac po wojnie należał do Wrocławskiej Akademii Rolniczej. W 1995 r. został sprzedany prywatnemu właścicielowi, przez 11 lat stał pusty i niszczał. Dopiero nowi właściciele przywrócili temu miejscu dawną wartość i dziś może być wzorem udanej restauracji zabytku z zachowaniem jego stylu i zabytkowego charakteru. Szkoda, że pałac w Gałowie nie dostał takiej szansy...
Źródła:
Czy mogę prosić o kontakt, edukacja@gallen.pl
OdpowiedzUsuń