na poligonie...

na poligonie...

sobota, 17 sierpnia 2013

W dorzeczu Oławy

Jako, że mieszkam we Wrocławiu, mieście rzecznym, które nie tylko ma cztery główne dopływy Odry (Bystrzyca, Oława, Ślęza, Widawa), ale i szereg pomniejszych rzeczek i kanałów (Ługowina, Trzciana i inne) lubię spędzać czas nad wodą. Wrocław nazwany został Wenecją Północy, właśnie ze względu na sieć licznych kanałów wodnych oraz ponad 20 wysp i ponad 130 mostów i kładek. Niedaleko mojego domu płynie Odra, więc często chodzę nad rzekę odpoczywać i pospacerować. Dzisiaj chcę napisać o Oławie, niemniej ważnej rzece i mniej znanych, ciekawych miejscach w pobliżu. Oława jest jednym z dopływów Odry I rzędu. Przez mieszkańców dorzecza zwana jest Oławką. Rzeka ta ma ważne znaczenie, bo zaopatruje Wrocław w wodę dla potrzeb sieci wodociągowej. Źródło Oławy wypływa na Przedgórzu Sudeckim, w miejscowości Lipniki, do Odry uchodzi powyżej mostu Grunwaldzkiego. Moja trasa rozpoczyna się od miejsca, gdzie Oława wpływa do Odry.

Po prawej widać ujście Oławy do Odry, po lewej Wieża Ciśnień

Widok na ujście Oławy i most Oławski od strony Odry

Pod koniec XIX w. i 1 poł. XX w. ujście Oławy wykorzystywane było jako przystań dla parowców i zimowisko 
zdjęcie ze strony: http://dolny-slask.org.pl

Powyżej ujścia, równolegle do przepływającej Oławy znajduje się wejście do portu przeładunkowego MPWiK

Nad rzeką Oławą położony jest Most Oławski, dawniej zwany Mostem św. Maurycego. W dawnych czasach, gdy nie było jeszcze mostu, tylko kładka, przepędzano tamtędy bydło na pastwisko położone na prawym brzegu rzeki. Przeprawę nazywano przez pewien czas Mostem Wygonowym. Most wybudowano w 1883 r,, ozdobiono bogatymi elementami rzeźbiarskimi, balustradami w formie tralek z piaskowca oraz zdobionymi latarniami, ówcześnie gazowymi. W 1990 r. most został gruntownie odremontowany.    

Most Oławski jest jednym z ładniejszych mostów Wrocławia

Most wyróżnia się ciekawymi płaskorzeźbami i latarniami



Oława po minięciu terenów wodonośnych MPWiK rozdziela się na dwa główne ramiona: Oławę Dolną i Oławę Górną, które otaczają wyspy na których położony jest Park Wschodni. W rejonie osiedla Rakowiec, w pobliżu parku przy ul. Na Niskich Łąkach, Oława tworzy spore rozlewisko powstałe w wyniku pogłębienia i przebudowy rzeki. W latach 30-tych XX w. założono tu kąpielisko "Oława" z piaszczystą plażą, strefą do kąpieli, boiskami i wypożyczalnią sprzętu. Kąpielisko funkcjonowało do 1977 r., obecnie nie istnieje, choć nadal z dzikiej plaży korzystają amatorzy kąpieli.

Kąpielisko w latach 30-tych
zdjęcie ze strony: http://dolny-slask.org.pl

Tak wygląda obecnie rozlewisko, nie ma już kąpieliska, ale przychodzi tu wielu wędkarzy




Idąc dalej, w kierunku parku Wschodniego, mija się mostek zwany Kładką Siedlecką. Jest to przeprawa dla pieszych i rowerzystów, łącząca osiedle Wilczy Kąt i Siedlec. Kładka powstała w 1928 r. Położona jest w rejonie ul. Wilczej, prowadzi do Lasu Rakowieckiego. 


Wejście na kładkę, widok w stronę Lasu Rakowieckiego

Blisko kładki przebiega przemysłowy rurociąg nad rzeką

Kolejna kładka na Oławie nazwana potocznie "krowim mostkiem" prowadzi na wysepkę, gdzie kiedyś było pastwisko dla rogacizny. Kiedy przekopano cypel, aby połączyć wody Oławy ze ślepą odnogą, powstała wyspa. Mostek zbudowano pod koniec lat 70-tych, na żądanie właściciela pobliskiego domu, aby krówki przechodziły sobie na pastwisko. Po powodzi w 1997 r. mostek został poważnie uszkodzony. 



W sąsiedztwie Oławy, w pobliżu Parku Wschodniego rozciągał się nieistniejący już Ośrodek Sportu i Rekreacji "Burza". Na terenie ośrodka znajdował się m.in.stadion z boiskiem piłkarskim i bieżnią, basen kąpielowy, strzelnica łucznicza. W planach inwestycyjnych na tym miejscu ma powstać osiedle mieszkaniowe i ośrodek sportowo-rekreacyjny.

Teren po dawnym ośrodku sportowym dziczeje


Dawny basen dla dzieci

Ostatnim przystankiem na trasie wzdłuż Oławy jest Park Wschodni. Położony jest na wyspach otoczonych przez odnogi Oławy. Od północy otacza go Oława Dolna, natomiast od wschodu i południa opływają wody Oławy Górnej i na północno-zachodnim krańcu parku łączą się z Oławą Dolną. Sam park zaprojektowany został w latach 20-tych XX w. Jednym z ciekawszych obiektów jest położony w centrum parku pomnik poświęcony oddziałom szturmowym SA z 1936 r. Jego walcowata forma i centralne położenie nawiązywały do germańskich zgromadzeń ludowych Thingstätte. Ozdobiony został tablicą pamiątkową i godłem oraz wmurowaną swastyką z granitu. Ciekawostką jest to, że pomnik nie został zlikwidowany po wojnie, jednak stopniowo niszczał. W 2004 r. zamurowano wejście do środka i swastykę.  

Pomnik w roku 1936

Tak wygląda dzisiaj

Trochę widoków z parku...









Przepust między Górną i Dolną Oławą

Jaz na Oławie


Dolna Oława opływająca część północną parku

2 komentarze:

  1. Świetna relacja. Bardzo lubię poczytać o tego typu miejscach. Wrocław i jego historia niezmiernie mnie fascynowała i fascynuje. I choć bywałem tam niejednokrotnie, to wciąż to miasto stanowi dla mnie ogromną i nieskończoną zagadkę ;)
    Pozdrawiam

    OdpowiedzUsuń
  2. Dzięki :) Mieszkam tu od urodzenia, ponad 30 lat, a wciąż odkrywam nowe miejsca.. Trzeba tylko zagłębić się w historii, zejść z obleganych przez turystów ulic, szukać obiektów, o których mało kto pamięta... a zawsze coś się znajdzie ;) Spuścizna po Niemcach jest ogromna :)

    OdpowiedzUsuń