Przewodnik rowerowy "Szlak Odry"

Nowy przewodnik rowerowy „Szlak Odry” wydała sekcja rowerowa Urzędu Miejskiego we Wrocławiu. Jest to kolejny bezpłatny przewodnik, tym razem prowadzi trasami wzdłuż rzeki w granicach miasta. O przewodniku po fortyfikacjach pisałam TU. Podobnie jak w poprzednim, znajdziemy tu 4 mapy z opisem poszczególnych miejsc i obiektów na trasie oraz mapkę ze szlakiem w centrum Wrocławia. Oprócz map zawarto opis stopnia trudności, nawierzchni trasy oraz czas przejazdu i przydatne rady.

Na mapach zaznaczono najważniejsze atrakcje turystyczne oraz wskazówki jak dojechać rowerem do wybranych obiektów, leżących poza trasą główną, np. do Rynku, Muzeum Narodowego, Stadionu Miejskiego czy Wyspy Opatowickiej. Szlak Odry podzielony został na dwie części. Północna cześć prowadzi od Wyspy Opatowickiej wałami przeciwpowodziowymi z dala od ruchu samochodowego. Natomiast południowa część biegnie od Trestna przez ruchliwe centrum miasta wzdłuż Fosy Miejskiej, Leśnicę i łączy się z trasą północną w okolicach Mostu Milenijnego. Można też podzielić trasę na kilka etapów, aby poświęcić więcej czasu na zapoznanie się z opisanymi obiektami.

Warto wspomnieć, że Szlak Odry w obrębie Wrocławia jest częścią tzw. Rowerowego Szlaku Odry o długości około 1064 km. Powstał on w 2005 r. i biegnie przez cztery województwa: śląskie, opolskie, dolnośląskie i lubuskie. Głównym celem szlaku jest ukazanie walorów przyrody obszarów nadrzecznych  i atrakcji turystycznych okolicy. Oznaczony jest niebieskimi znakami, na odcinku od Wrocławia prowadzi do Kostrzyna. Dalej rozpoczyna się szlak „Zielona Odra”, który biegnie wzdłuż rzeki do Szczecina.

Przewodnik rowerowy można odebrać osobiście w w Urzędzie Miejskim przy ulicy G. Zapolskiej 2/4, pokój 503 (wejście od ulicy J. Piłsudskiego) oraz w księgarni "Podróżnik" przy ulicy Wita Stwosza 19/20. Do rozdania jest 900 sztuk, więc warto się pośpieszyć, żeby otrzymać swój egzemplarz.

Przewodnik wydany został w poręcznym małym formacie z twardymi okładkami. Dla zainteresowanych będzie przydatnym źródłem informacji o nadodrzańskiej trasie. Choć adresowany jest dla rowerzystów, może się przydać i na pieszych wędrówkach. Na pewno sprawdzi się na niejednym spacerze i przejażdżce wzdłuż Odry.. Polecam! :)

Dawna fabryka wagonów Pafawag

Dzisiaj relacja z industrialu fabrycznego czyli opuszczonych hal produkcyjnych dawnej fabryki wagonów Pafawag we Wrocławiu-Fabryczna. Przedsiębiorstwo istniało do 1997 r. jako Państwowa Fabryka Wagonów PaFaWag. W latach  80. XX w. było największym polskim producentem taboru kolejowego. Obecnie część terenu dawnej fabryki zajmuje firma Bombardier Transportation Polska, część hal wynajęto różnym prywatnym firmom, pozostałe stoją opuszczone i niszczeją.

Historia wrocławskiej fabryki sięga roku 1832, kiedy to powstały niemieckie zakłady Maschienenbauanstalt Breslau (Zakład Budowy Maszyn). Od 1839 r. zamówienie na wagony realizowała firma Gottfrieda Linke. W 1912 r. po połączeniu z fabryką powozów Hofmanna powstał wielki kombinat Linke-Hofmann-Werke, zatrudniający prawie 6500 robotników i należący do największych tego typu w Niemczech. O historii przedwojennej wrocławskiej fabryki możecie poczytać TU. W czasie wojny pracowało tu około 5 tys. przymusowych robotników, a oprócz wagonów produkowano także systemy napędowe do rakiet V2. 

W czasach PRL Pafawag był jednym z głównych dostawców wagonów kolejowych dla PKP. Pod koniec lat 90. ubiegłego wieku został sprywatyzowany, nowy właściciel - spółka niemiecka Adtranz przejął tylko część nieruchomości. Pozostały teren z halami należy do gminy. W 2001 r. zakład przejął kanadyjski koncern transportowy Bombardier Transportation, produkujący m.in. lokomotywy elektryczne oraz wyposażenie kolejowe. W planach jest odnowienie jednej z hal przez Wrocławski Park Technologiczny. O planach modernizacji można przeczytać TU.  

Opuszczone hale na terenie dawnego Pafawagu

Część budynków zagospodarowanych przez firmy

Wnętrze jednej z hal

W dorzeczu Oławy

Jako, że mieszkam we Wrocławiu, mieście rzecznym, które nie tylko ma cztery główne dopływy Odry (Bystrzyca, Oława, Ślęza, Widawa), ale i szereg pomniejszych rzeczek i kanałów (Ługowina, Trzciana i inne) lubię spędzać czas nad wodą. Wrocław nazwany został Wenecją Północy, właśnie ze względu na sieć licznych kanałów wodnych oraz ponad 20 wysp i ponad 130 mostów i kładek. Niedaleko mojego domu płynie Odra, więc często chodzę nad rzekę odpoczywać i pospacerować. Dzisiaj chcę napisać o Oławie, niemniej ważnej rzece i mniej znanych, ciekawych miejscach w pobliżu. Oława jest jednym z dopływów Odry I rzędu. Przez mieszkańców dorzecza zwana jest Oławką. Rzeka ta ma ważne znaczenie, bo zaopatruje Wrocław w wodę dla potrzeb sieci wodociągowej. Źródło Oławy wypływa na Przedgórzu Sudeckim, w miejscowości Lipniki, do Odry uchodzi powyżej mostu Grunwaldzkiego. Moja trasa rozpoczyna się od miejsca, gdzie Oława wpływa do Odry.

Po prawej widać ujście Oławy do Odry, po lewej Wieża Ciśnień

Widok na ujście Oławy i most Oławski od strony Odry

Pod koniec XIX w. i 1 poł. XX w. ujście Oławy wykorzystywane było jako przystań dla parowców i zimowisko 

zdjęcie ze strony: http://dolny-slask.org.pl

Powyżej ujścia, równolegle do przepływającej Oławy znajduje się wejście do portu przeładunkowego MPWiK

Nad rzeką Oławą położony jest Most Oławski, dawniej zwany Mostem św. Maurycego. W dawnych czasach, gdy nie było jeszcze mostu, tylko kładka, przepędzano tamtędy bydło na pastwisko położone na prawym brzegu rzeki. Przeprawę nazywano przez pewien czas Mostem Wygonowym. Most wybudowano w 1883 r,, ozdobiono bogatymi elementami rzeźbiarskimi, balustradami w formie tralek z piaskowca oraz zdobionymi latarniami, ówcześnie gazowymi. W 1990 r. most został gruntownie odremontowany.    

Most Oławski jest jednym z ładniejszych mostów Wrocławia

Most wyróżnia się ciekawymi płaskorzeźbami i latarniami

Oława po minięciu terenów wodonośnych MPWiK rozdziela się na dwa główne ramiona: Oławę Dolną i Oławę Górną, które otaczają wyspy na których położony jest Park Wschodni. W rejonie osiedla Rakowiec, w pobliżu parku przy ul. Na Niskich Łąkach, Oława tworzy spore rozlewisko powstałe w wyniku pogłębienia i przebudowy rzeki. W latach 30-tych XX w. założono tu kąpielisko "Oława" z piaszczystą plażą, strefą do kąpieli, boiskami i wypożyczalnią sprzętu. Kąpielisko funkcjonowało do 1977 r., obecnie nie istnieje, choć nadal z dzikiej plaży korzystają amatorzy kąpieli.

Kąpielisko w latach 30-tych

zdjęcie ze strony: http://dolny-slask.org.pl

Tak wygląda obecnie rozlewisko, nie ma już kąpieliska, ale przychodzi tu wielu wędkarzy

Idąc dalej, w kierunku parku Wschodniego, mija się mostek zwany Kładką Siedlecką. Jest to przeprawa dla pieszych i rowerzystów, łącząca osiedle Wilczy Kąt i Siedlec. Kładka powstała w 1928 r. Położona jest w rejonie ul. Wilczej, prowadzi do Lasu Rakowieckiego. 

Wejście na kładkę, widok w stronę Lasu Rakowieckiego

Blisko kładki przebiega przemysłowy rurociąg nad rzeką

Kolejna kładka na Oławie nazwana potocznie "krowim mostkiem" prowadzi na wysepkę, gdzie kiedyś było pastwisko dla rogacizny. Kiedy przekopano cypel, aby połączyć wody Oławy ze ślepą odnogą, powstała wyspa. Mostek zbudowano pod koniec lat 70-tych, na żądanie właściciela pobliskiego domu, aby krówki przechodziły sobie na pastwisko. Po powodzi w 1997 r. mostek został poważnie uszkodzony. 

W sąsiedztwie Oławy, w pobliżu Parku Wschodniego rozciągał się nieistniejący już Ośrodek Sportu i Rekreacji "Burza". Na terenie ośrodka znajdował się m.in.stadion z boiskiem piłkarskim i bieżnią, basen kąpielowy, strzelnica łucznicza. W planach inwestycyjnych na tym miejscu ma powstać osiedle mieszkaniowe i ośrodek sportowo-rekreacyjny.

Teren po dawnym ośrodku sportowym dziczeje

Dawny basen dla dzieci

Ostatnim przystankiem na trasie wzdłuż Oławy jest Park Wschodni. Położony jest na wyspach otoczonych przez odnogi Oławy. Od północy otacza go Oława Dolna, natomiast od wschodu i południa opływają wody Oławy Górnej i na północno-zachodnim krańcu parku łączą się z Oławą Dolną. Sam park zaprojektowany został w latach 20-tych XX w. Jednym z ciekawszych obiektów jest położony w centrum parku pomnik poświęcony oddziałom szturmowym SA z 1936 r. Jego walcowata forma i centralne położenie nawiązywały do germańskich zgromadzeń ludowych Thingstätte. Ozdobiony został tablicą pamiątkową i godłem oraz wmurowaną swastyką z granitu. Ciekawostką jest to, że pomnik nie został zlikwidowany po wojnie, jednak stopniowo niszczał. W 2004 r. zamurowano wejście do środka i swastykę.  

Pomnik w roku 1936

zdjęcie ze strony:http://fotopolska.eu/67029,foto.html 

Tak wygląda dzisiaj

Trochę widoków z parku...

Przepust między Górną i Dolną Oławą

Jaz na Oławie

Dolna Oława opływająca część północną parku